Sterrelaan 1998-2002 | 15 FEBRUARI '98
Inleiding [download]
Ik wilde proberen deze keer na de vele jaren dat ik dingen gezegd heb, het een beetje samen te vatten. En dat betekent natuurlijk niet dat wat ik zeg een antwoord is op wat er gebeurt in de wereld en in ieder van ons. Maar het geeft misschien iets aan over waar het begint.
De moeilijkheid is natuurlijk dat de geschiedenis altijd mensen gekend heeft die dit beseften, en die hebben er toch iets over gezegd, zoals ik dat nu ook doe. De moeilijkheid is dan om dan duidelijk te maken, altijd maar weer duidelijk te maken, dat je het zelf moet ervaren, dat je het niet van horen zeggen kunt hebben. En dat je zeker niet dus iets op kunt volgen, dat gaat niet. De situatie moet er zijn en jij moet zo zijn dat je erop in kunt gaan. En wat in alle systemen geprobeerd wordt is kunstmatig, langs een omweg, de situatie te scheppen waarin het gebeuren kan. En dat kan niet.
Het enige wat mogelijk is, is dat je ervoor open bent. Dat je beseft dat dit bestaat, dat het kan, en dat geen mens uitgesloten is. Maar dat je het niet kunt geloven, dat je het moet ervaren.
Dat heeft in de geschiedenis van de mensheid die lange nog altijd durende spraakverwarring gegeven, die tot op de dag van vandaag voortduurt en waardoor wij de wereld waarnemen zoals wij hem waarnemen. En dat is eigenlijk aangeleerd.
Dat overkwam dat jongetje, daar was het voor vastgesteld dat de krekel die niet gevochten had, dood moest.[i] Maar het moment dat hij keek naar de situatie, naar de krekel, was die ban voorbij, die ban van ‘het moet zus en zo’, en ‘je moet het zo en zo doen’.
Maar natuurlijk raakte hij het kwijt en kwam hij weer terug in het gerucht, dat wat er gezegd wordt. En dat is heel veel wat er gezegd wordt. Dus hij moest opnieuw ontdekken dat je niet gezegd kunt worden, dat je alleen maar moet kijken en luisteren, en beseffen dat de gedachten die in je om gaan niet van jou zijn. Die zijn ooit van buiten gekomen.
Dat is denk ik waar we met z’n allen voor staan.
Ik ben zo vaak in mijn leven teruggetrokken in de wereld van het gerucht, van zoals het zou moeten zijn, dat het niet verwonderlijk is. Terwijl ik zo vaak in mijn leven echt beleefd had, ervaren had, dat het niet in elkaar zat zoals me geleerd was; dat je niet verbaasd moet zijn over wat er overal gebeurt. En dat je uitsluitend een antwoord voor jezelf kunt vinden, niet voor een ander. Maar dat is dan een antwoord dat geldig blijft en dat niet met de cultuur, met de beschaving, met de techniek en met de wetenschap, verandert. En dat is toch belangrijk.
Dan merk je in jezelf tevens dat je niet tevreden bent, dat je vreselijk graag zoveel wat je om je heen ziet een beetje zou willen lenigen, een heel klein beetje maar. En je merkt dat dat een beetje gaat, maar dan wordt het weer opgenomen door het gewone spel. En kun je dat verdragen, kun je dat hebben?
Dat is natuurlijk heel gek, als je besef hebt wat er eigenlijk gebeurt aldoor, en je kunt dat dus niet doorgeven. Je kunt eigenlijk bijna niets. Je kunt alleen maar een heel klein beetje vertellen, en dan maar hopen dat wat achter die vertelling is de ander bereikt, voordat er een gedachte overheen is die zich daarvan meester maakt. Want dat gebeurt ook altijd.
[i] Zie bij ‘Verhalen’, Zomaar (Krekel).