Wat is het meest opmerkelijke aan de Zenmeditatie?
Voor velen het radicale, het geheimzinnige, het krachtdadige en ook verbluffende.
Voor dit alles worden lange reizen ondernomen. Er zijn honderden, misschien wel duizenden boeken over vol geschreven. Ook het feit dat het Zen zoals wij het kennen uit Japan komt, voegt er een extra glamour aan toe. De gewaden, de wierook, de eenzame tempels, de zendo; de oefenruimte met het boeddhabeeld of niet, dit alles maakt dat we het gevoel hebben aan iets belangrijks bezig te zijn.
Maar het allerbelangrijkste, dat wat je niet missen mag, ligt heel dichtbij. Het is eenvoudig wakker worden en beseffen wie je bent.
Dat betekent dus iets constateren.
Kunnen constateren is het doel van de meditatie.
Zoals wij zijn, leven wij in voorstellingen. Ook als we denken te ervaren, ervaren we wat we ons voorstellen. Iedere zintuiglijke prikkel wordt omgezet tot een voorstelling in ons bewustzijn.
Dat dit zo is ontgaat ons.
We merken niet op dat we leven in onze eigen voorstellingswereld. Of die voorstellingswereld klopt met de oorzaak van die voorstellingen, vragen we ons nooit af.
Constaterenderwijs leven betekent dus dat je op moet houden in vooraf gemaakte voorstellingen in je bewustzijn, uit het verleden, uit het geleerde en het reeds ervarene, te leven.
Hoe doe je dat?
Dat kun je niet doen. Je kunt je er toe zetten opmerkzaam te worden. Opmerkzaam, aandachtig en wakker.
Hoe kom je daartoe? Door op te merken wat er nu in je gebeurt, als je met iemand praat, je huis schoon maakt, ruzie maakt, boos of gelukkig bent, veroordeelt of haat.
Alleen maar opmerken.
En dan dat wat je opmerkt met rust laten. Dus niet veroordelen, goed of slecht vinden. Alleen opmerken. Opmerken en verder gaan waarmee je bezig bent.
Aandachtig opmerken spoelt de geconditioneerde, vooraf beraamde, van belangen beladen voorstelling weg.
Waarnemen zonder bedoeling is een zeldzaam, kostbaar, bijna onvindbaar goed. Onvindbaar omdat we het niet zoeken kunnen. Zodra we het zoeken hebben we een bedoeling.
Iedere bedoeling sluit vrij, liefdevol waarnemen uit.
Nu zijn we bij de kern van de zaak.
Als alles gezegd is, de boeken zijn gesloten, de leraar zwijgt en we begrijpen met iedere vezel van ons lichaam dat belangeloos constateren de enige mogelijkheid is, begint de Weg.
De Weg is het oefenen. Het oefenen is het gaan.
Wat we tegenkomen is onbekend.
Wat wij tegenkomen komt een ander niet tegen. Alleen wij kunnen zoals we zijn dát tegenkomen, ervaren en beleven wat in ons en buiten ons is. In ons en buiten ons zijn één. Wij zijn één. De oefening is het loslaten. Al het geleerde, al het beleefde, al het ervarene loslaten. Loslaten en leeg worden.
Leeg worden is gevuld worden door het onbekende. Leeg worden is de hoogste activiteit.
Mh.