Maarssen december 2004 | Zaterdagmiddag
Inleiding [download]
Ik had vanmiddag na het middageten ongepland opeens een gesprek met iemand en ik merkte hoe prettig het is als je een ongepland gesprek hebt. Als het dat wel is, ben je altijd een beetje voorbereid, het beeld van de ander in je hoofd. Op een bepaalde manier bereid je je voor. Dat is meestal een slechte zaak.
Eigenlijk is een gesprek een groot wonder. Het betekent dat twee mensen echt iets uitwisselen. Dat gebeurt maar zelden. Maar ja, toen dat gesprek over was en ik ging naar huis, toen besefte ik wel dat mijn geliefde middagslaapje onmogelijk was. Wat doe je dan in zo’n geval?
Ik heb gekozen voor iets dat ik voor mezelf weet, ik ben een beetje naar muziek gaan luisteren, ik heb mijn walkman bij me. Als ik naar muziek luister dan kan ik alles vergeten, dan zijn er alleen maar de klanken. Dat heb ik gedaan, het bandje is drie kwartier, net wat ik over had. En als het over is, dan word je wakker. Ik had toch mijn slaapje gehad.
Dat brengt mij eigenlijk op iets anders. Dat I. vanmorgen vertelde dat als ze ging zitten, ze alles kwijt kon raken. Ik heb daar met mijn collega Nico Tydeman ook al vaak over gehad, en hij heeft me het ook verzekerd. Ik heb dat nooit gekund, ik kan het alleen maar als ik werk. Of het nou achter mijn computer is of dat ik stofzuig of dat ik eten klaar maak of wat ook maar, dan ben ik zonder moeite stil. Dan mag er een telefoontje komen, dan mag er iemand bellen, dat doet er allemaal niets toe. Dan ben ik stil gewoon.
Dus tot op heden weet ik het niet. Ik heb maar geleidelijk aan aangenomen dat ik buiten de boot val, dat ik er niet voor deug.
Maar Nico zei op een keer tegen me: ik heb dat eens een beetje nageplozen in het leven van Boeddha, eigenlijk is hem dat ook overkomen. Nou, dat was een geweldige geruststelling dat ik in ieder geval niet helemaal gek was. Maar ik vraag me af hoe het bij jullie is. Ik vertel het zodat je dus niet jezelf dwingt tot iets wat je misschien niet kunt. Want ik ben ervan overtuigd dat er meer gekken zijn zoals ik. Omdat je dat als geruststelling nagaat en dat je voor jezelf uitvindt waardoor jij stil wordt.
Nou, dat is al een geweldig iets. En dat er eigenlijk in het leven niks zomaar is. Dat is ook heel duidelijk. Het kan wel niet stroken met jouw idee van hoe het moet zijn, maar er is niks onwaar.
Zoals in de wereldsituatie waar we op het ogenblik in zijn niets onwaar is, die is ontstaat, denk ik, doordat vrijwel iedereen vasthoudt aan wat hij vindt dat er gebeuren moet. Zonder zich af te vragen wat het betekent, wat dat uitwerkt in de wereld, hoe dat is. En alle verklaringen die we krijgen, ook van de wetenschap, helpen ons daarbij niet. Want al die wetenschappers gaan ook uit van een bepaald idee wat ze willen testen. En daar kan uitkomen dat wat ze dachten onjuist is, niet klopt, of wel klopt, en dan gaan ze een stapje verder en dan staan ze voor precies hetzelfde.
Dat is heel interessant om te zien. Het is ook de geschiedenis van de wereld. Blijkbaar verloopt het volgens een voor ons onkenbaar proces. Wat duidelijk is, is dat vroeger individualisering een inspanning was van een enkeling, en dat op het ogenblik de hele wereld ervoor gezet wordt, of je wilt of niet, of je het leuk vindt of niet. Of je kunt – dat gebeurt natuurlijk ook – gewoon meewandelen naar de afgrond, want dat is duidelijk, dat is een oorlog van allemaal tegen allemaal. Of je kunt je proberen af te vragen: ja, wat is dit eigenlijk allemaal.
Dan kom je dus op dat punt: hoe doe je dat, hoe ontdek je voor jezelf wat er aan de hand is, niet alleen met jou, maar met de hele wereld. En je ook afvraagt: die vraag is dat nou mijn vraag, of is dat de vraag doordat ik meditatieoefeningen doe, enzovoorts. Maar dan is het helemaal niet gezegd dat het écht jouw vraag is.
Is het echt jouw vraag? Of sta je er toch buiten en hoop je maar dat het goed komt.
Nou, dat lijkt me een mooi punt om met elkaar te overleggen.