Eefde december 1987 | Zondagmorgen
Inleiding
[download]
Ik wil jullie niet een heel humoristisch iets onthouden, ik had het er met Leendert over bij de koffie. In al die tijd dat ik met groepen bezig bent, met wat we maar ‘meditatie’ zullen noemen [gelach], heb ik een heel merkwaardige ervaring. En dat is dat als ik de eerste keer in een klooster ben of in een ander gastenhuis, en ik kom dan binnen en er komen andere mensen binnen en ze zijn op zoek naar meneer Houtman, dat ze nooit bij mij terecht komen en altijd bij een ander. En dan zeggen ze: ‘U bent zeker meneer Houtman.’
En dat is overal geweest, dat is in Eefde geweest en dat is in Maarssen geweest en dat is in Deventer geweest en in Thalatta[1] is dat geweest. Altijd raak.
Dus dat is heel grappig. Je ziet dan twee kanten er aan. Dat de mensen van iemand die leidt een verwachting hebben, dat is iemand die zich doorzet, die duidelijk aanwezig is. En dat ben ik blijkbaar niet, want ze moeten altijd naar me zoeken…
Dan zegt die ander, die dan aangesproken is: ‘Nee, dan moet je die hebben.’
En dan kan je aan de gezichten zien dat ze denken: die…? [gelach]
Echt, dat is elke keer raak. Ik ben er nu al aan gewend. [gelach]
Ja, maar daar hoort in de maatschappij bij bepaalde functies blijkbaar een bepaald soort mens. Als je er niet aan voldoet, dan klopt het niet.
En dat is nou echt een heel duidelijk voorbeeld, maar in ons gewone leven is dat ook aldoor aan de hand. Dat element wat voor ons belangrijk is, of het nou bij tai chi is of bij meditatie, dat is een soort van je vestigen, van thuisraken, van er in zijn, wat voor mensen die er niet mee bezig zijn niet duidelijk is. Totdat iemand dus zo, ja, zo duidelijk het uitstraalt dat het dan ook weer duidelijk wordt. Maar ik heb daar een beetje bedenkingen tegen. Ik heb gemerkt dat zodra iemand – daarom breng ik het ook ter sprake – gevestigd raakt, dat het dan heel moeilijk is voor die mens om het daarbij te laten. En niet toch af te gaan op het antwoord wat hij krijgt.
Ik heb dat het mooiste meegemaakt met Dürckheim. Dürckheim was typisch een krachtfiguur, van huis uit. En hij heeft een keer een rollenspel zelf in elkaar gezet, omdat hij van zichzelf het gevoel had: ik speel in op dat gevoel van kracht. Daarvan heeft hij een rollenspel opgezet en daarbij is hij echt bij zichzelf gebleven. Nou, de mensen wisten echt niet wat ze aan hem hadden.
Dus daar zie je uit, dat hele proces van terechtkomen bij jezelf, enzovoorts, enzovoorts, daar speelt ook nog wat dat te weeg brengt naar buiten toe. En hoe je heel makkelijk, als degene die daar aanwezig is, ook weer glijdt in een volgend rollenspel. En dat je daar echt attent op moet zijn, dat je dat niet doet.
– Vraag: Wat gebeurde daar dan?
– Maarten: Dat hij uitsluitend zichzelf is, zonder zich eigenlijk verder uit te zetten – wat die anderen induceren door zich al terug te trekken, van: dat is de sterke man… Ze roepen het al op. Om daar niet in te glijden.
En dat zul je op allerlei fronten meemaken. Dat je dus, op het moment dat je hieraan bezig gaat, een heleboel in gang zet en dat je je houdt aan waarmee je bezig bent. Dat is eigenlijk wat ik wilde zeggen: houd je bezig met waar je aan bezig bent. Laat je niet afleiden door wat daar buiten gebeurt. Want Epi heeft dat eigenlijk heel mooi gezegd, dat je laten zinken is iets van zwaar water, het neemt op. Het zit niet in dat veld van actie en reactie.
Epi zei toen van, nou ja, je kunt het ook door veerkracht doen. Maar dat is iets anders, het is een totáál ander iets. Waar je aan bezig bent, is dat vermogen om op te nemen, zonder dat er iets verandert als het ware. Om toe te laten, zonder het gevoel te hebben dat je toelaat.
En dat is heel belangrijk, dat is de kwaliteit waar het om gaat. Dat je je niet af laat leiden – natuurlijk gebeurt er wat om je heen, en je krijgt een ander antwoord. Maar daar ben je niet mee bezig.
Dat bespaart je een heleboel energie. Dat is echt. Je kunt er zó inglijden hoor, zodra je merkt dat je dus kracht hebt, dan glij je er zo in. Want het is voor iedereen heerlijk gewoon, iemand die kracht heeft, daar kun je je aan vasthouden…
En dat is een heel belangrijk aspect van dit geval. Maar nu gaan we gewoon verder met waar we mee bezig waren.
[1] Villa in Bloemendaal, waar tussen 1980 en 1982 de eerste vijfdaagse sessies van Maarten Houtman plaatsvonden.