Na veertig jaar zitten wordt het steeds duidelijker dat zitten een geheim bevat dat steeds groter en vanzelfsprekender wordt.
Het vraagt ook steeds minder begrepen te worden. Het openbaart zich in het doen en vergezelt je de dag door, als je er niet aan denkt.
Van daaruit verandert je wereld, zonder jouw toedoen.
Hiermee zou ik kunnen eindigen, als ik niet altijd weer geconfronteerd wordt met de merkwaardige ziekte van het willen beheersen wat niet beheerst kan worden.
Je hebt je geboorte niet gewild, noch je dood.
In de tijd daartussen ben je dat vergeten en wil je de zaken om je heen en in je zelf laten verlopen volgens jouw inzicht.
Dat je dan sleutelt aan de voorlopige buitenkant – alles ontstaat en vergaat immers – ontgaat je.
Om iets te kunnen doen, dat verder reikt dan het voorlopige, zul je de aard en het verlangen van je doen moeten beseffen.
Dát opmerken, dat nooit haastig of doelgericht kan zijn, openbaart niet alleen waarmee je bezig bent, maar ook hoe je dat doet.
In dat hoe merk je je eigen geesteshouding op: wil je iets bereiken dat rekening houdt met de aard, complexiteit en kwetsbaarheid van de zaak of de mens die het betreft, of zijn die ondergeschikt.
Zijn ze ondergeschikt, dan zul je ongewild leed veroorzaken, terwijl je deed met de beste bedoelingen.
In het simpele zitten kom je dat tegen als je het de moeite waard vindt het op te merken.
Er word je geleerd hoe je het beste kunt zitten, zo mogelijk rekening houdend met de beperkingen die ieder mens heeft.
Als dat duidelijk is, en je doet het een poos, begint de grote reis naar binnen, die ook een reis naar buiten is, de wereld in.
Je gaat, als het tijd is, zonder er verder over te denken, zitten.
Je rug recht zich, de adem gaat langzamer en wordt zacht en het stromen van de energie voelbaar.
Je bent alleen in de ruimte die je er voor uitgekozen hebt, maar je gedachten en gevoelens en de geluiden om je heen zijn er nog altijd.
Je hebt gehoord dat je zo en zo lang moet zitten, zonder te bewegen, anders … En dat alle gedachten en visioenen makyo of illusie zijn.
Dat je je ademhalingen moet tellen van een tot tien, niet elf …
Wat doe je met al die aanbevelingen? En het zijn er maar enkele uit vele. Als je ze als gebod opvolgt dood je het kostbaarste in jezelf: de mogelijkheid te ontdekken.
Zen zei toch dat alleen je eigen ervaring telt. Maar een gebod dat je opvolgt kan je natuurlijk nooit laten ervaren wat er eigenlijk is.
Hier kan het wezen van Tao, de Weg die ervaren wordt als je hem gaat, je helpen. De Weg is er alleen in het gaan.
In het zitten moet je dus gewoon volgen wat er onophoudelijkgebeurt.
Dat is heel veel.
Zoveel dat je wijs doet alleen in te gaan op wat zich het sterkste aan je opdringt.
Je houd je dan al niet bezig met voornemens en geboden. Die gelden niet als je wilt ontdekken!
Als je volgt wat zich het duidelijkst aandient, zul je ook merken dat je daar een mening over hebt of dat je bedenkt hoe je het kunt veranderen of corrigeren. Maar dan ben al lang niet meer aan het ontdekken.
En het voelt heel gewoon niet te ontdekken maar een doel te bereiken dat je je vooraf hebt gesteld.
Oh wee, ontdekken door rustig te volgen wat er plaats heeft, is blijkbaar een revolutionair proces dat je moet toelaten. Het is een vergeten kunst.
Dat geldt voor de gedachten en gevoelens die opkomen en weer verdwijnen, voor wat je aan je lichaam, je adem, je energie ervaart, en nog veel meer. Want de oppervlakkige, onrustige geest is heel slim en geraffineerd in het je voortoveren waarmee het bezig wil blijven, om niet in zijn ware aard gezien te worden.
Maar laat je niet ontmoedigen op deze eenzame tocht, die toch zo vol is, je behoort ook tot de Oorsprong die niet ontstaat of vergaat, die steeds bij je is, die je eigenlijk bent, en die zich aan je openbaart als je al het andere gezien hebt zoals het is, zonder het te kleineren, af te wijzen of te willen veranderen.
Rustig op weg ben je van belang voor de wereld.
Naschrift: Zij die belang mochten stellen in deze ketterse tak van Zen, verwijs ik graag naar de maandelijkse advertentie achterin dit tijdschrift.
Tijdschrift ZEN, z.j.